Όταν βλέπεις μέσα από τη θηλιά που κρέμεται μπροστά σου, τότε μόνο βλέπεις καθαρά, μου είπε κάποτε ένας σοφός άνθρωπος και την κράτησα αυτή τη φράση. Την κατανόησα πλήρως στη σημερινή συγκυρία που μας κάνει πια να βλέπουμε όλοι πιο καθαρά. Κόσμος σκληρότητας και φόβου. Από τη Μαριούπολη και τη Σαγκάη μέχρι το ανθρώπινο ποτάμι των αστέγων της Αμερικής. Ο «Γ Παγκόσμιος Πόλεμος» δεν είναι κάτι που ΘΑ γίνει για τα οικόπεδα της Αρκτικής, είναι κάτι που συμβαίνει ήδη, είναι ένας διαρκής ανθρώπινος εμφύλιος που διεξάγεται μπροστά μας αλλά και μέσα μας. Οι ειρηνοποιοί που θέλησαν να χαρίσουν ένα νόημα σωτηρίας από το μηδέν που μας καταπίνει, έχουν αναχωρήσει ήδη μακάριοι. Πρώτα δοξάστηκαν με «ωσανά» και μετά εκτελέστηκαν, κατά τα γραφάς. Από τον Ιησού μέχρι τον Τζον Λένον. Ζούμε τη σιωπή του Θεού τώρα και μόνο το δαιμονικό χάος δημιουργεί τις «επενδυτικές ευκαιρίες». Άστο λοιπόν, μην το αναλύεις. Το σύμπαν έτσι κι αλλιώς συνωμοτεί. Πιες καλύτερα ένα μιλκσεικ. Δώσε τη μάχη σου για τη γεύση που θα έχει. Βανίλια ή σοκολάτα; Ή μήπως ζουμερή φραουλίτσα; Ψήφισε ποιος θα παραμείνει SURVIVOR και ποιος θα πάει σπίτι του. Φώναξε δυνατά: «Ζήτω η δημοκρατία!».
Παρόλο που οι τρέχουσες οικονομικές συνθήκες μας βοήθησαν να χρησιμοποιήσουμε το τεχνολογικό δυναμικό μας για τη διαχείριση της έλλειψης, είναι σαφές ότι αυτό το σύστημα δεν συμβαδίζει πλέον με την ικανότητά μας να παράγουμε αφθονία. Αυτό που αντιμετωπίζουμε τώρα είναι το σύστημα χρηματοπιστωτικής επικυριαρχίας που δημιουργεί τεχνητή έλλειψη προκειμένου να διατηρήσει συνεχώς αυξανόμενα κέρδη. Μια παγκόσμια οικονομία βάσει πόρων θα έπρεπε να χρησιμοποιεί την έξυπνη και ανθρώπινη εφαρμογή της επιστήμης και της τεχνολογίας για να παρέχει αφθονία σε όλους τους ανθρώπους.
Για πρώτη φορά έχουμε την τεχνική ικανότητα μέσω του αυτοματισμού και του κυβερνοχώρου να δημιουργήσουμε ένα περιβάλλον αφθονίας, εξαλείφοντας τις επιπτώσεις της έλλειψης που δημιουργούν πόλεμο, φτώχεια, πείνα και εδαφικές διαφορές. Είναι ένα πιθανό όραμα για την ανθρωπότητα, όπου το πλήρες δυναμικό της επιστήμης και της τεχνολογίας απελευθερώνεται προς την κοινωνική βελτίωση. Αλλά με μια νέα αντίληψη των οικονομικών όπου ξεπερνά το κίνητρο για εκμετάλλευση άλλων και η ανθρώπινη ευφυΐα δεν θα χρησιμοποιείται πλέον με τρόπους που βλάπτουν τους ανθρώπους ή/και τον πλανήτη.
Όταν ο στόχος δεν είναι τα κέρδη των ελίτ αλλά η ευημερία των ανθρώπων και του περιβάλλοντος, τότε και η εκπαίδευση θα κατευθύνεται προς την υποστήριξη ενός βιώσιμου συστήματος ανθρώπινης συμβίωσης για τις επόμενες γενιές.
Αρκεί να βγούμε – πριν είναι αργά – από τα πρωτόγονα «σπήλαια» της κυριαρχίας στο φως νέων αξιών για τους μεταβαλλόμενους χρόνους μας.
Η ανθρωπότητα ζει ακόμη στην «εποχή των σπηλαίων». Γι αυτό και κινδυνεύει τόσο άμεσα, να ξαναγυρίσει κυριολεκτικά στα σπήλαια, είτε μετά από έναν παγκόσμιο πυρηνικό πόλεμο, είτε λόγω των δραματικών κλιματικών αλλαγών που ήδη αφανίζουν ολόκληρες περιοχές του πλανήτη, είτε και από τα δύο μαζί όπως, δυστυχώς, μπορεί να αποδειχθεί και το πιο πιθανό.
Αν δεν βγούμε άρον – άρον από τα «σπήλαια» του εγωισμού μας, αν δεν πούμε όλοι μας ένα μεγάλο από καρδιάς «ΝΑΙ» σε μια Νέα Αρμονική Ισορροπία με τον εαυτό μας, με τους άλλους, με τη φύση και τον πλανήτη, τα παιδιά μας δεν θα προλάβουν να γεράσουν.
Όσοι νομίζουν αφελώς πως θα είναι ασφαλείς στα «σπήλαια» του εγωισμού τους – «κάστρα» με security, offshore, πλάκες χρυσού, κλπ – θα δοκιμάσουν την οδυνηρή έκπληξη πως στοιχημάτισαν υπέρ της λάθους πλευράς, την πιο λάθος στιγμή για την ανθρώπινη ιστορία.
Βρισκόμαστε σε μια ιστορική στιγμή στην οποία πρέπει να αποκτήσουμε μια νέα θεώρηση για τη ζωή, τον κόσμο και τη θέση μας μέσα σε αυτόν. Ένα είδος Νέου Διαφωτισμού που θα έχει σε προτεραιότητα την Ορθή Πράξη, με θεμελιώδεις αρχές την αγάπη, την αλληλεγγύη, τη φιλία, την αλληλοβοήθεια. Μια αληθινή επανάσταση που θα αγγίξει όλους τους τομείς της ζωής, ακριβώς για να μπορέσει και να τη σώσει.
Είναι η στιγμή να αγαπήσουμε. Πρωτίστως, τα ίδια τα παιδιά μας. Δυνατά κι αληθινά. Δεν τους αξίζει το καλύτερο; Το καλύτερο δεν είναι το «παιχνίδι εξουσίας» που μπορεί να αποδειχθεί ολέθριο. Το καλύτερο για τα παιδιά μας, είναι μια ζωή γεμάτη αληθινό νόημα, μέσα σε ένα κόσμο δίκαιης ελευθερίας για όλους, με ενσυναίσθηση και αγάπη για ό,τι ανασαίνει πάνω στον μικρό γαλάζιο πλανήτη μας.
Αφελές; Μπορεί. Πάντως ο χρόνος μετράει αντίστροφα και μένουν δευτερόλεπτα.
Τικ… τοκ… τικ… τοκ… Όταν η άμμος του χρόνου τελειώνει η μόνη λογική επιλογή είναι γυρίσουμε την κλεψύδρα ανάποδα.
Είμαστε στα πρόθυρα μιας μεγάλης επανάστασης. Σημαία της θα έχει την ενέργεια της αγνής πρόθεσης, γι’ αυτό και το χρώμα της θα είναι το λευκό. Θα μοιάζει με παράδοση αλλά δεν θα είναι. Γιατί θα είναι παράδοση στο μυστήριο της ζωής, στον θαυμασμό του. Κι αυτό σημαίνει έκλυση άφθονης ενέργειας για μια αδιανόητη ανατροπή.
Γιατί θα γίνει αυτό; Θα σου πω …. Θα γίνει γιατί βαρέθηκες. Όπως στο λέω. Ακόμη κι αν δεν το έχεις συνειδητοποιήσει πλήρως , που πολύ αμφιβάλλω όμως. Είμαι σίγουρος πως το νιώθεις. Κι αφού το νιώθεις αργά ή γρήγορα θα το σκεφτείς. Κι αφού το σκεφτείς θα το δεις να παράγει αποτελέσματα στην πραγματικότητά σου.
Βαρέθηκες να ακούς κάθε πρωί το ξυπνητήρι.
Βαρέθηκες τη μηχανική ρουτίνα της τουαλέτας, των δυο γουλιών καφέ, της κίνησης στο δρόμο, μέσα στο αυτοκίνητο με χαζά αστειάκια στο ραδιόφωνο, κάνοντας το σταυρό σου νοητά ακούγοντας ειδήσεις, με το ένα κακό πίσω από το άλλο.
Βαρέθηκες να πηγαίνεις σε μια δουλειά που ξεκίνησες με ενθουσιασμό και σήμερα τη ζεις σαν καθημερινό μαρτύριο. Να κάνεις το καλύτερο και να βλέπεις απέναντι σου το χειρότερο.
Βαρέθηκες να τρως στα όρθια το μεσημέρι στο κουζινάκι, βαρέθηκες να κάνεις και δυο ώρες παραπάνω για να βγει η δουλειά, βαρέθηκες να γυρνάς πτώμα στο σπίτι, στην καλύτερη να βάλεις ένα ποτήρι κρασί καθώς βαριέσαι μπροστά στην τηλεόραση.
Βαρέθηκες να ακούς για μονόκερους φούσκες και για δισεκατομμυριούχους κάτω των 30.
Βαρέθηκες εσύ ν’ ανησυχείς διαρκώς για τα ίδια και τα ίδια. Βαρέθηκες τους λογαριασμούς, τα ενοίκια, τις δόσεις, τους φόρους, τα πρόστιμα, την ψεύτικη ζωή που δεν βγαίνει.
Είναι η πρώτη φορά ίσως που συνειδητοποιείς τόσο ξεκάθαρα πως θέλεις.
Τώρα θέλεις να νιώσεις πως ζεις. Πως ζεις αληθινά. Ζω αληθινά θα πει ζω αυτό που είμαι. Τι είσαι όμως;
Χωρίς να θέλω να σε πανικοβάλλω, είσαι το μυστήριο της ζωής. Αλλά εσύ βαρέθηκες. Κι αν δεν το αλλάξεις αυτό, θα σβήσεις είτε από ανία, είτε από άνοια, είτε από παράνοια. Το συνειδητοποιούν όλο και περισσότεροι άνθρωποι στον κόσμο. Πιθανόν έχεις διαβάσει για το κύμα παραιτήσεων σε όλο τον κόσμο.
Πιθανόν επίσης να έχεις διαβάσει τα στοιχεία που αποδεικνύουν πως δεν υπάρχει βιώσιμη συνέχεια. Ο πλούτος των 10 πλουσιότερων ανθρώπων έχει διπλασιαστεί κατά τη διάρκεια της πανδημίας, την ίδια ώρα που τα εισοδήματα για το 99% της ανθρωπότητας είναι σε χειρότερη θέση, λόγω του COVID-19. Οι 10 πλουσιότεροι άνθρωποι στην κορυφή της πυραμίδας κατέχουν περισσότερα απ’ όσα έχουν 3,1 δισεκατομμύρια άνθρωποι στη βάση της. Αν οι 10 πλουσιότεροι άνθρωποι ξόδευαν ένα εκατομμύριο δολάρια ο καθένας την ημέρα, θα τους χρειάζονταν 414 χρόνια για να ξοδέψουν τον πλούτο τους.
Θες κι άλλο; Το αποτύπωμα άνθρακα των 20 πλουσιότερων ανθρώπων είναι 8.000 φορές μεγαλύτερο από το αντίστοιχο 1 δις ανθρώπων που ανήκουν στους φτωχότερους. Κατά τα λοιπά, ζήτω η «πράσινη ανάπτυξη» με πυρηνική ενέργεια.
«Dead End» απ’ όποια πλευρά κι αν το δεις. Η συνειδητοποίηση αυτή πυροδοτεί το πρώτο ψυχικό σκίρτημα. Χρειάζονται ασφαλώς πολλά περισσότερα σε ένα ταξίδι αληθοποίησης της ζωής. Γιατί μόνο έτσι μπορούμε να θαυμάσουμε το μυστήριό της, ώστε να τη ζούμε με τον ενθουσιασμό που της αξίζει και να μην χασμουριόμαστε ψόφιοι στους καναπέδες.
Ο σκοπός της ζωής είναι μια ζωή με σκοπό. Αλλιώς είναι τρίχες κατσαρές και τζάμπα όλος ο κόπος. Όμως αν ήταν εύκολο ο κόσμος δεν θα ζούσε τυχαία. Ζωή «προς τύχην», δηλαδή πρόστυχη ζωή. Το λένε οι ίδιες οι λέξεις που έχουμε ξεχάσει, γιατί απλά τις πετάμε σαν πέτρες ενώ είναι ζωντανές όταν τις μιλάμε με όλη τη σημασία τους.
Εσύ λοιπόν που έχεις μπουχτίσει κι έχεις σκυλοβαρεθεί να είσαι στο ίδιο μίζερο έργο θεατής και μελλοθάνατος κομπάρσος μαζί, μάλλον είναι στιγμή να μάθεις να μιλάς με ζωντανές λέξεις και να ξεχάσεις να πετάς πέτρες με το στόμα. Ξεκίνα με κάτι απλό. Με μια επιβεβαίωση.
«Είμαι αυτό που Είμαι.».
Άμα το ψάξεις στα αρχαία ιερά κείμενα, δεν είναι μια τυχαία φράση. Την είπε ο ίδιος ο Θεός κι έφτιαξε το σύμπαν. Τώρα πρέπει να την πεις κι εσύ για να φτιάξεις το σύμπαν το δικό σου, διότι πολύ απλά στα σύμπαντα των άλλων δεν χωράς, παντού περισσεύεις και παντού ξεψυχάς.
Αυτόν τον σπόρο θέλω να σου φυτέψω σήμερα. Στην καρδιά, όχι στο μυαλό. Το μυαλό είναι γεμάτο ζιζάνια και ζιζανιοκτόνα, οπότε το περιβάλλον του είναι τόσο τοξικό όσο πλέον και ο πάλαι ποτέ γαλάζιος πλανήτης μας.
Νιώθω τον μετεωρισμό σου. Στέκεται αναποφάσιστος πάνω στο point z της ζωής σου. Εμ τι λέμε τόσο καιρό…. Πίσω δεν πάει και μπροστά είναι γκρεμός.
Ή θα μας πετάξουνε ή θα πετάξουμε.
Μπορούμε; Κανένας δεν ξέρει.
«Σα δεν φτάσει ο άνθρωπος στην άκρη του γκρεμού, δεν βγάζει στην πλάτη του φτερούγες να πετάξει…» λέει ο Νίκος Καζαντζάκης.
Ένα από τα πιο δύσκολα μαθήματα της ζωής είναι πως όταν φτάνεις σε αδιέξοδο πρέπει να κάνεις βήματα πίσω μέχρι να βρεις τη στροφή που έχασες και όχι να κάθεσαι να χτυπάς το κεφάλι σου στον τοίχο. Γι’ αυτό και στο συγκεκριμένο μάθημα «κόβεται» πολύς κόσμος. Αγαπάμε πολύ αυτό που είμαστε και συνήθως δεν δίνουμε ευκαιρίες σε αυτό που μπορούμε να γίνουμε.
Μη το θεωρήσεις αλαζονικό αλλά αν θες μια γρήγορη συμβουλή, αυτή είναι πως το πιο πολύτιμο πράγμα που έχεις στη ζωή σου είναι ο χρόνος και η ενέργεια σου καθώς και τα δύο είναι περιορισμένα και δεν εξαρτώνται από το συνειδητό Εγώ σου. Ότι δίνεις σε χρόνο και ενέργεια θα καθορίσει την ύπαρξη σου αλλά τα αποθέματά σου είναι πέρα από τον έλεγχο του συνειδητού Εγώ σου.
Το νόημα σε όλο αυτό, πρέπει να το βρεις μόνον εσύ για σένα. Αλλιώς χάνεται το πνεύμα και μένει το γράμμα. Πάντως στις ακραίες συνθήκες που δημιουργεί σήμερα ο επιταχυνόμενος Χρόνος, τρώει με βουλιμία τα παιδιά του. Η μεγαλύτερη ψευδαίσθηση είναι πως ο συνηθισμένος τρόπος ζωής του επιταχυνόμενου Χρόνου είναι ο μόνος. Δεν είναι. Μπορεί να μονολογούσες «το φελέκι μου μέσα» αλλά ό,τι θεώρησες τυχαίο σε αυτό τον κόσμο ήταν δουλειά ενός Άλλου που ζει αδιαλείπτως μαζί σου.
Η διαισθητική νοημοσύνη είναι πολύ πιο σημαντική τώρα, από την «κοινή λογική». Έχεις πληροφορίες από το ριζικό σου, το οποίο φτάνει με αδιανόητο για σένα τρόπο στην πρωταρχική πηγή της ζωής, αλλιώς δεν θα υπήρχες. Είναι αυτό το «Άλλο» που δεν μετριέται σε υλικές ποσότητες, συμπεριλαμβανομένης της ηλικίας σου, αλλά είναι το αόρατο βάθος μιας ποιότητας, όπως είναι το μυστήριο της ζωής.
Κάνε μερικά βηματάκια πίσω αν σπας το κεφάλι σου. Ο θαυμασμός της ζωής είναι υποχρεωτικός. Από κει κι έπειτα, όλα επιτρέπονται.
Υποφέρουμε από στέρηση. Όχι προϊόντων και υπηρεσιών. Ποτέ δεν είχαμε περισσότερα και ποτέ η καταναλωτική βουλιμία δεν ήταν τόσο αχόρταγη. Υστερούμε όμως στο χαρούμενο πάθος της προσωπικής έρευνας για την επιβεβαίωση της ζωής. Στερούμαστε τον αλχημιστή μέσα μας και η ζωή εκπίπτει σε επιβίωση, ακόμη και γι αυτούς που έχουν «παρκάρει» billions στους παραδείσους των offshore. Πόσο μάλλον για όλους τους υπόλοιπους που χαζεύουνε μπαλόνια.
Ζούμε αυθεντικά όταν δίνουμε λόγους στο Σύμπαν να συγκινείται μαζί μας. Αυτό είναι που κάνει τη διανομή των ρόλων, σκηνοθετεί με αθέατο τρόπο και έπειτα… αναμένει. Το συνηθισμένο είναι αόρατο, κατάρρευση βαρεμάρας.
Το εξαιρετικό κάνει την μεγάλη απόδοση. Στοίχημα είναι. Υπό μια έννοια τίποτα δεν είναι πραγματικό και από την άλλη δεν υπάρχει τίποτα πιο πραγματικό από αυτό. Μέσα σε αυτό το δυϊσμό, σε αυτή τη σχάση του πραγματικού, ο πόλεμος είναι πνευματικός και τον βιώνουμε όλοι ανεξαιρέτως ψυχικά. Το πως λήγει σε κάθε ψυχή αυτός ο πόλεμος μετράει. Σχηματίζει την «κρίσιμη μάζα» για την ψυχική ενέργεια που είναι απαραίτητη για τη λύση του ανθρώπινου αινίγματος. Είτε με το καλό, είτε με το κακό.
Μέσα στα πολεμικά ορύγματα φυτρώνουν τα πιο παράδοξα όνειρα. Αρχέγονες ρίζες που χορεύουν ανάμεσα στ’ αστέρια. Φαντάσου λοιπόν να γλιστρήσεις και να πέσεις έξω από το χρόνο, μέσα στη λάμψη μιας στιγμιαίας αιωνιότητας. Εκεί, τα συνηθισμένα προσχήματα τελειώνουν. Μετά δεν μπορείς πλέον να μη δεις με άλλα μάτια. Κι αν έχει δίκιο η κβαντική μηχανική, ο τρόπος που βλέπεις την πραγματικότητα τη διαμορφώνει. Μαγικό!
Πάρε για παράδειγμα τη συνοδευτική φωτογραφία. Αλλά μη την δεις με τον συνηθισμένο τρόπο. Δες όπως θα έβλεπε ένας μεγάλος σκηνοθέτης, ο Φρανσουά Τρυφώ. «Οι γυναικείες γάμπες είναι οι διαβήτες που μετρούν την υδρόγειο προς κάθε κατεύθυνση, δίνοντάς της ισορροπία και αρμονία» λέει ο Σαρλ Ντενέρ, πρωταγωνιστής στην ταινία «Ο άνδρας που αγαπούσε τις γυναίκες».
Χαρά σ’ εκείνον που ξέρει πως να δει τον κόσμο και τον εαυτό του να ανθίζουν μαζί. Η απόλυτη ψευδαίσθηση πάντως είναι πως υπάρχουμε για να δείχνουμε «ευτυχισμένοι». Υπάρχουμε μόνο για την πιθανότητα να γίνουμε η αυθεντικότερη εκδοχή του εαυτού μας, όσο πάσχουμε αναπόφευκτα μέσα στη σύγχυσή μας.
Μη σκέφτεσαι λοιπόν μόνο το πως θα γαμήσεις ό,τι όμορφο βλέπεις. Μάθε στην ενατένισή του με έναν ασυνήθιστο τρόπο. Είναι μια έσχατη χειρονομία πολιτισμού, αφού πρώτα η ιστορία νίκησε τη φύση και τώρα είναι αυτή που χάνει με τη σειρά της από τις μηχανές και τη τεχνητή νοημοσύνη. Παρ’ όλα αυτά, κατά την αποκάλυψη του Πλάτωνα, αεί ο Θεός ο Μέγας γεωμετρεί!
Το πρόβλημα του καλού και του κακού ταλανίζει την ανθρωπότητα σε όλη τη γνωστή ιστορία της. Είτε αποδοθεί στο μήλο της Εύας, είτε στην πτώση του ανθρώπου από την ενστικτώδη ενότητα με τη φύση στην συνειδητή ιστορία των διχασμών και των διασπάσεων με τον εαυτό του και το περιβάλλον του, το πρόβλημα παραμένει το ίδιο. Αλλά όταν δοκίμασε η σκέψη να κινηθεί «πέραν του καλού και του κακού», συνάντησε μόνο την τρέλα.
Το πρόβλημα εμφανίζεται ως ηθικό αλλά στην πραγματικότητα είναι υπαρξιακό και κοινωνικό ταυτόχρονα. Αφορά στο κατά πόσο είναι δυνατή η κοινωνική συμβίωση των ανθρώπων στο πλαίσιο ενός κοινού νοήματος για τη ζωή και τον κόσμο, το οποίο ωστόσο δεν θα εκμηδενίζει την ατομικότητα αλλά ούτε και θα οδηγεί στο άτομο -θεό που θεωρεί αυτονόητο πως οι άλλοι, ο κόσμος, το σύμπαν ολόκληρο, υπάρχουν μόνο για την προσωπική ευχαρίστησή του.
Από τη φορά που έχει πάρει το τραινάκι της ιστορίας καταλαβαίνουμε πως είναι σαν το τραινάκι του τρόμου. Το μόνο που δουλεύει είναι το οργανωμένο έγκλημα. Οριζόντια και κάθετα.
Μοιραζόμαστε έναν κόσμο ΚΔΟΠ. Κάνω update στον Πάνο Κουτρουμπούση. ΚΔΟΠ, όπως το διαβάζεις. Κτηνώδης Δύναμη, Ογκώδης Παράνοια. Γι’ αυτό και σήμερα, «εμβολιασμένοι» και «ανεμβολίαστοι» μοιράζονται την ίδια ψευδαίσθηση. Αγωνιούν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, για το πότε τα πράγματα θα ξαναγίνουν κανονικά.
«Η σύντομη απάντηση είναι: Ποτέ!». Δεν το λέω εγώ ο τυχαίος, το λέει ο συγγραφέας του »The Great Reset» Κλάους Σβαμπ και είναι απίθανο να μην ξέρει τι λέει. Έτσι λοιπόν η πρόβλεψη του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ είναι σαφής: «Το 2030 δεν θα σου ανήκει τίποτα και θα είσαι χαρούμενος.».
Πως θα το πάρουν οι μάζες; Μα, οι μάζες δεν είναι παρά ο διάκοσμος της ιστορίας.
Το θέμα είναι πως θα το πάρεις εσύ.
Αλλά για να το πάρεις σωστά, τώρα παρ’ το αλλιώς. Με ψυχική ορμή και ηγετικό πνεύμα. Δυστυχώς δεν διαθέτεις τίποτα από τα δύο σε απόθεμα.
Εκ των πραγμάτων, είτε θα αναλάβεις το επίπονο έργο να διασφαλίσεις αυτές τις προϋποθέσεις , είτε θα αφεθείς στο έλεος των άλλων που 9 στις 10 δεν θα σε λυπηθούν γιατί είναι ανελέητοι και το ξέρεις. Το έχεις ζήσει, δεν σου λέω κάτι καινούργιο.
Άρα πρέπει να αντέξεις. Και γιατί όχι; Να νικήσεις!
Το πρώτο πράγμα που έχεις να κάνεις λοιπόν είναι να βρεις ένα καλό λόγο για να σηκώνεσαι με χαρά κάθε πρωί από το κρεββάτι σου.
Μόλις βρεις το κίνητρο που θα εκτινάξει την ψυχική σου ορμή σαν καταπιεσμένο ελατήριο, ταυτόχρονα σχεδόν πρέπει να έχεις τη δύναμη να το διαχειριστείς με ενήλικο πνεύμα. Ως ηγέτης.
Στο σημείο μηδέν που βρισκόμαστε ο μόνος ηγέτης που μπορείς να εμπιστευτείς είσαι εσύ. Ηγέτης αληθινός, όχι πέτσινος. Ηγέτης που νοιάζεται για σένα και για αυτούς που αγαπάς, όχι κινέζικος από τα Jumbo, ούτε γερμανικός από τα LIDL.
Υπάρχει μια ωραία λέξη στην ορθόδοξη παράδοση που θέλω να σου τη θυμίσω. Το αυτεξούσιο. Να είσαι ο ηγέτης σου. Είναι η σύνοψη της ανθρώπινης ποιότητας. Γιατί μόνο αν είσαι εσύ ο ηγέτης σου μπορείς να είσαι ελεύθερος και υπεύθυνος. Κι όταν δεν είσαι, όταν χάνεις την ελευθερία σου, παύεις να νιώθεις και την ευθύνη να είσαι άνθρωπος. Εκπίπτεις σε μια κατώτερη μορφή ύπαρξης, η οποία στο τέλος της μέρας μπορεί και να περισσεύει.
Όλα τα άλλα είναι παραμύθια.
Έχουμε και λέμε λοιπόν…
Το σημείο μηδέν στο οποίο βρισκόμαστε είναι βαθύ. Χρειάζεσαι ένα καλό λόγο να μη σε πάρει από κάτω και να τινάζεσαι με χαρά κάθε πρωί που είσαι ζωντανός. Αν δεν τον έχεις, κόψε το λαιμό σου να τον βρεις. Ή πιο σωστά να τον θυμηθείς. Το λάθος εδώ είναι δικό σου.
Και όταν έχεις τον καλό λόγο, δείξε πως ξέρεις να υπερασπίζεσαι αυτό που είσαι, όποιες κι αν είναι οι εξωτερικές συνθήκες. Όσο οργανωμένο κι αν είναι το έγκλημα. Όπως έλεγε στον καιρό του ο Καρούζος «κάπου γελιέμαι μὰ ἐκεῖ κιόλας ὑπάρχω ἀπόλυτα».
Το «ματσάκι» ακόμη παίζεται και είναι ανοιχτό στις εκπλήξεις μιας «ακάλεστης μεταμόρφωσης.».
Εντάξει, νομίζω πως τουλάχιστον βαθιά μέσα μας όλοι μοιραζόμαστε μια κοινή αίσθηση πως ζούμε σε εποχή που το σύμπαν περνάει από «stress test» τον πλανήτη γη. Πανδημία, σεισμοί, τυφώνες, ηφαίστεια, κλιματική κρίση και μια επικείμενη ηλιοκαταιγίδα που μπορεί, όπως λένε οι αστροφυσικοί, να ρίξει το Ίντερνετ για μερικούς μήνες. Οι σχετικές δημοσιεύσεις το προβάλλουν ως σενάριο καταστροφής εφόσον κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει πως μπορεί να μοιάζει η ζωή στον πλανήτη χωρίς ίντερνετ. Σίγουρα δεν είναι τόσο απλό … αλλά και από την άλλη, κάθε τέλος δεν είναι και μια ευκαιρία καινούργιας αρχής;
Κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει πως μπορεί να μοιάζει η ζωή στον πλανήτη χωρίς ίντερνετ.
Ειδικά όταν το θέμα έχει πάει τόσο πολύ λάθος ανθρωπολογικά. Οι πρόσφατες αποκαλύψεις της Frances Haugen για τους αλγόριθμους της παραπληροφόρησης από το Facebook με μόνο στόχο την αύξηση της προσωπικής περιουσίας του «Ζούγκι» είναι απλά το σύμπτωμα. Το «δηλητηριασμένο μήλο» της ματαιοδοξίας είναι παντού. Απλώς φαίνεται περισσότερο στα social media, με εκατομμύρια «χιονάτες» influencers , «νάνους» followers και «κακές μάγισσες» που μανατζάρουν αλγοριθμικά το engagement. Κι έτσι είναι δύσκολοι καιροί για «πρίγκιπες» που προσπαθούν να αφυπνίσουν τη σοφία του ανθρώπινου σμήνους, όπως δείχνει η συνεχιζόμενη live μετάδοση του αργού θανάτου του Τζούλιαν Ασάνζ, προς παγκόσμιο παραδειγματισμό και συμμόρφωση. Όμως το συμπαντικό «stress test» δεν κάνει εξαιρέσεις, διαπερνά οριζόντια τα πάντα και τους πάντες.
Κάθε στοιχειωδώς λογικός άνθρωπος θα αναρωτιόταν αν βρίσκεται στο σωστό μονοπάτι της ζωής, δεδομένων των συνθηκών. Θα προβληματιζόταν για την όποια ιστορία λέει σε όλη τη ζωή στον εαυτό του. Ποιες αξίες; Ποιες σχέσεις; Ποια δικαιώματα; Ποιες ελευθερίες και έναντι ποιων ευθυνών; Και εν πάση περιπτώσει, αν κάποτε κάποιος μπορούσε και να παριστάνει τον ανήξερο, σήμερα δεν μπορεί. Όλοι ξέρουμε πως αυτό που έχει φτιαχτεί και συμμετέχουμε όλοι δεν μπορεί να συνεχίσει έτσι, απλά γιατί δεν είναι βιώσιμο σε κανένα επίπεδο. Από την κορυφή της πυραμίδας μέχρι τη βάση.
Ωστόσο οι πολυσυζητημένες «αλλαγές» και «μεταρρυθμίσεις» ποτέ δεν αφορούν τη μεταμόρφωση της πυραμίδας σε κάποιο άλλο σχήμα, σε ένα κύκλο για παράδειγμα, ο οποίος θα έφερνε περισσότερη αρμονία και δικαιοσύνη. Οι αλλαγές, στο τέλος της μέρας, αποδεικνύεται πως γίνονται με τρόπο τέτοιο ώστε να ψηλώσει κι άλλο η κορυφή. Η βάση απλά περισσεύει. Χάνεται κάπου στο βάθος της αβύσσου, ειδικά όταν κοιτάς από τόσο ψηλά.
Δείτε το παντού. Από τα κράτη μέχρι τις πολυεθνικές, από τα κόμματα μέχρι τις ΜΚΟ. Από τις συμμορίες εφήβων μέχρι τον συνδικαλισμό. Κι αυτό λέγεται «πρόοδος», όταν στην πραγματικότητα, οι Νεάντερνταλ είχαν περισσότερη ενσυναίσθηση για το διπλανό τους. Απόδειξη πως έθαβαν τους νεκρούς τους με τιμές. Εμείς πλέον ως καταναλωτές του κόσμου και των άλλων για την προσωπική μας ευχαρίστηση, είμαστε ανίκανοι να κάνουμε ακόμη και αυτό. Τουλάχιστον όσο παραμένουμε πιστοί στο σχήμα της πυραμίδας. Οπότε τελικά η ηλιοκαταιγίδα ίσως και να ήταν «μια κάποια λύσις».
Πάντα υπάρχει ένα πρώτο «σημάδι» για αυτό που έρχεται να κάνει τη διαφορά. Τη διαφορά την κάνει πάντα η αλήθεια, γιατί αυτή έχει όλη τη δύναμη. Ό,τι δεν είναι αληθινό, πολύ σύντομα παύει να είναι και πραγματικό.
Για αυτό και ο κόσμος μας σήμερα είναι παγιδευμένος ανάμεσα στην ανία και τη βαρεμάρα του προβλέψιμου, το φόβο του απρόβλεπτου και την προσμονής μιας έκπληξης που ποτέ όμως δεν έρχεται, όσο δεν πιστεύουμε αρκετά για να την πυροδοτήσουμε.
Αυτή η πολύ ιδιαίτερη «ψυχολογία» κατακλύζει το εσωτερικό όλο και περισσότερων ανθρώπων. Κάτι να γίνει, κάτι να κάνουμε, αλλά δεν έχουμε σαφή εικόνα του τι είναι αυτό. Όμως αρχίζουμε να συνειδητοποιούμε την αλήθεια.
Υπάρχει μια αλήθεια; Δεν έχει ο καθένας τη δική του για να πορεύεται όπως επιθυμεί και θέλει; Αυτή δεν υποτίθεται πως είναι η μεγάλη κατάκτηση του δυτικού πολιτισμού, ο οποίος απελευθέρωσε το άτομο από τα δεσμά που το κρατούσαν όμηρο μέσα σε φανταστικές ταυτότητες που έμοιαζαν αληθινές μέχρι να καταρρεύσουν μπροστά στο «αμερικάνικο όνειρο» και τη «σεξουαλική απελευθέρωση»;
Τα ερωτήματα δεν είναι ρητορικά. Είναι πραγματικά και ουσιώδη αλλά δεν υπάρχουν έτοιμες προσυσκευασμένες απαντήσεις. Θα πέσουν από τον ουρανό; Θα προκύψουν μέσα από τη σοφία του ανθρώπινου «πλήθους»; Θα τις δώσουν οι ελίτ με τον τρόπο που εξυπηρετεί την αναπαραγωγή των προνομίων τους στο διηνεκές όπως νομίζουν;
Η πραγματικότητα του μέλλοντος είναι η αλήθεια που πιστεύουμε σήμερα. Το Κακό είναι η σύγχυση που δημιουργούν τα αναπάντητα ερωτήματα, τα οποία έχουν την εγγενή τάση να πολλαπλασιάζονται με κατακλυσμιαίο τρόπο.
Η δίψα για αλήθεια είναι ακατανίκητη. Το «σημάδι» αυτό έχει αρχίσει να φαίνεται. Η γλυκιά ηδονοθηρική και υπνωτιστική μαλθακότητα των έτοιμων απαντήσεων του «συστήματος», πείθει πλέον όλο και λιγότερους ανθρώπους. Αυτό από μόνο του ανοίγει πόρτες στη συνείδηση, προς διάφορες κατευθύνσεις. Πολλές από αυτές είναι λάθος, κάποιες επικίνδυνες, άλλες αποπροσανατολιστικές, αλλά όσοι έχουν πετύχει να δεσμευτούν εσωτερικά στην αναζήτηση της αλήθειας για την οποία αξίζει να ζήσουν και να πεθάνουν για αυτή, έχουν τις πιθανότητες με το μέρος τους για να φτάσουν στο αχαρτογράφητο μέλλον.
Παρά την περιρρέουσα δυστοπική ατμόσφαιρα, προσωπικά ανήκω σε αυτούς που πιστεύουν πως είναι μακάριοι οι πραείς, διότι αυτοί θα κληρονομήσουν τη γη. Και μπορεί να μην ακούγεται σαν σάλπισμα πολέμου κατά της αδικίας ή σαν πολιτικό μανιφέστο για κάνουμε παράδεισο τη γη, όμως τίποτα από τα δυο δεν έχουμε ανάγκη τώρα. Τα έχει ζήσει η ιστορία τόσες φορές που είναι θανατηφόρα προβλέψιμα. Αν κάτι έχουμε πραγματική ανάγκη σαν πραγματικοί άνθρωποι είναι ένα καθημερινό «εγκώμιο στην πραότητα», όρο που πρωτοδιατύπωσε ο Ιταλός φιλόσοφος Νορμπέρτο Μπόμπιο (1909 – 2004) απαντώντας στο ερώτημα «Τι να κάνουμε;». Έχουμε επαρκή γνώση και εμπειρία για να κατανοήσουμε την αλήθεια πως η πραότητα είναι βάση κάθε πολιτισμένης συνύπαρξης και κάθε δημόσιου θεσμού με πραγματική αξία για τους ανθρώπους.
Η πραότητα δεν είναι μια πολιτική αρετή. Είναι μια ανθρώπινη αρετή που έχουμε σοβαρούς λόγους να την εντάξουμε στη ζωή μας. Με το λόγο και την πράξη μας. Και μάλιστα να την εντάξουμε ως κατεξοχήν αντίπαλη πρακτική της κατεστημένης πολιτικής, η οποία στηρίζεται πάνω στην αλαζονεία, την υπεροψία και τον αυταρχισμό. Να αρχίσουμε να τη δοκιμάζουμε παντού. Στο σπίτι, στο γραφείο, στα σόσιαλ μήντια, στις σχέσεις μας με τους άλλους αλλά και στη σχέση με τον εαυτό μας κάθε πρωί που καλημερίζουμε τη φάτσα μας στον καθρέπτη. Η πραότητα δεν είναι ευγένεια που μπορεί να είναι και υποκριτική ή υστερόβουλη. Η πραότητα είναι η αυθεντική συναίσθηση της αόρατης δύναμης που έχει η αλήθεια, για αυτό και δεν φοβάται το απρόβλεπτο. Επιπλέον, η πραότητα αντιλαμβάνεται πως κάθε άνθρωπος είναι ίδιος με τον άλλο και ταυτόχρονα, ότι κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός από τον άλλο. Κι αυτό είναι το «χρυσό κλειδί» για να ανοίξει την πόρτα ο φυλακισμένος κόσμος μας και να πάει παραπέρα…
Το χειρότερο που μπορούμε να κάνουμε στον εαυτό μας είναι να ζήσουμε τη ζωή μας πιστεύοντας ότι ο κόσμος είναι μια σταθερά που μας δόθηκε από τις αρχές της ιστορίας και της ζωής και απλά κάνουμε λήψη αμετάβλητων δεδομένων.
Σήμερα περισσότερο από ποτέ άλλοτε πρέπει να τολμήσουμε να πιστέψουμε το ακριβώς αντίθετο. Να πιστέψουμε πως ακόμη και η πιο μικρή σκόπιμη δράση μας, αλλάζει το μονόλιθο της πραγματικότητας με κάποιο λεπτό αλλά ουσιαστικό τρόπο. Είναι μια πράξη θάρρους και αντίστασης στη συνήθη απογοήτευση και τον κυρίαρχο κυνισμό.
Όπως υποστήριζε με επιμονή και ο Αμερικανός μυθιστοριογράφος, θεατρικός συγγραφέας και ακτιβιστής Τζέιμς Άρθουρ Μπόλντουιν «τίποτα δεν είναι σταθερό, για πάντα και για πάντα», προσθέτοντας πως «φτιάξαμε τον κόσμο στον οποίο ζούμε και πρέπει να τον ξεπεράσουμε».
Στο ίδιο μήκος κύματος και η φιλόσοφος Χάνα Άρεντ, σημειώνοντας πώς εφευρίσκουμε τον εαυτό μας και εφευρίσκουμε ξανά τον κόσμο. Σύμφωνα με την αντίληψή της, ακόμη και η μικρότερη πράξη στις πιο περιορισμένες συνθήκες φέρει τον σπόρο του απεριόριστου, γιατί μια πράξη, και μερικές φορές μια λέξη, αρκεί για να αλλάξει ολόκληρο τον αστερισμό των βιωμάτων της πραγματικότητάς μας.
Μην ξεχνάτε ποτέ αυτό που γεννηθήκατε γνωρίζοντας. Αυτό το απλό, τεράστιο, διασταυρωμένο, θερμοδυναμικό πείραμα της ανθρώπινης ιστορίας. Αγοράζουμε την πλοκή της με το νόμισμα των συνειδητών επιλογών μας, τόσο των μεγάλων όσο και των καθημερινών – τις καθημερινές ενέργειες που μας κάνουν αυτό που είμαστε, τους ανθρώπους που κάνουν τον κόσμο αυτό που είναι.
Είναι αυτές οι ήσυχες πράξεις αντίστασης που κάνουν τη διαφορά στην καρδιά μιας πραγματικότητας που γίνεται όλο και πιο σκληρή. Οικονομίες χωρίς νόημα που τροφοδοτούνται από σκουπίδια και απόβλητα, πόλεμοι ως εξαγώγιμα προϊόντα, αλγόριθμοι που τελειοποιούν τη μηχανική του να μας δίνουν όλο και περισσότερα από αυτά που ήδη ξέρουμε και πιστεύουμε, επιχειρώντας να εγκλωβίσουν το μυαλό σε μια προβλέψιμη σταθερότητα. Μια μικρή επανάσταση είναι να διαβάσεις τις σελίδες ενός κιτρινισμένου βιβλίου που μένει ξεχασμένο σε κάποιο ράφι. Είναι να ανταποκριθείς σε μια ξαφνική παρόρμηση και να βρεθείς δίπλα σε ένα ποτάμι. Να καταναλώνεις λιγότερα και να ανακυκλώνεις τα πάντα. Να ξεφορτωθείς το αυτοκίνητο και να ταξιδέψεις όσο πιο πολύ μπορείς. Το τρένο είναι τέλειο.
Αυτές οι επιλογές έχουν σημασία. Όλα από κάπου ξεκινάνε. Το ίδιο συνέβη και με το Σύμπαν μας, πριν από 13, 8 δισεκατομμύρια χρόνια. Στην αρχή, υπήρχε φως. Στο πρώτο κλάσμα του δευτερολέπτου μετά τη Μεγάλη Έκρηξη, ολόκληρο το κομμάτι του χώρου που σήμερα παρατηρούμε με τα τηλεσκόπιά μας, ήταν πολύ πιο θερμό και φωτεινό από τον πυρήνα του Ήλιου σήμερα και διαστελλόταν ταχύτατα. Μολονότι ακούγεται θεαματικό, ήταν και βαρετό, αφού το Σύμπαν μας δεν περιείχε παρά μια άψυχη, πυκνή, θερμή και πληκτικά ομοιόμορφη σούπα στοιχειωδών σωματιδίων. Όπου κι αν έστρεφες το βλέμμα (λέμε τώρα…) τα πράγματα έδειχναν ουσιαστικά τα ίδια, με την ίδια δομή και μόνον κάποια αμυδρά και φαινομενικώς τυχαία ηχητικά κύματα σε ορισμένες περιοχές έκαναν τη «σούπα» πυκνότερη. Σήμερα οι περισσότεροι φυσικοί θεωρούν ότι αυτά τα αμυδρά κύματα προέκυψαν από τις λεγόμενες κβαντικές διακυμάνσεις , αφού σύμφωνα με την κβαντομηχανική αρχή της αβεβαιότητας του Χάιζενμπεργκ, τίποτε δεν μπορεί να είναι βαρετό και ομοιόμορφο.
Έτσι ξύπνησε το Σύμπαν. Με ένα άλμα. Έτσι εξερευνά πλέον τον εαυτό του από έναν μικροσκοπικό μπλε πλανήτη. Αυτό το μήνυμα του άλματος είναι η πιο πολύτιμη πληροφορία που μας δίνει το Σύμπαν γι’ αυτό που είμαστε και δεν το θυμόμαστε μέχρι να γίνουμε. Και μας το επιβεβαιώνει κάθε πρωί με την πρώτη φευγαλέα λάμψη αυτεπίγνωσης που βιώνουμε, ανοίγοντας τα μάτια.
Point Z 